Okres rzymski, epoka brązu
Okres rzymski (I-IV w).
Ludność kultury przeworskiej stosowała do uprawy ziemi radła, z żelaznymi radlicami, żarna obrotowe do mielenia zboża oraz półkoski do ścinania roślin. Uprawiano garncarstwo z użyciem koła garncarskiego, obróbkę metali (...). Z tego okresu odkryto nieliczne i mało charakterystyczne fragmenty naczyń glinianych w Grabinach należące do kultury przeworskiej.
Nasze tereny nie były częścią cesarstwa rzymskiego, a kontakty z terenami imperium miały głównie charakter handlowy i gospodarczy. Ważną rolę odgrywały doliny rzek, m. in. Wisłoki, będące dogodnymi szlakami komunikacyjnymi. Nimi prowadziły szlaki handlowe z północy na południe i odwrotnie.
W 1872r. podczas budowy linii kolejowej Tarnów- Rzeszów znaleziono w Grabinach 3 monety rzymskie:
Denar Hadriana z 117r.
Średni brąz Gracjana (375-383r.)
Mały brąz Arkadiusza (395- 408r.)
Przedstawione zdjęcia jedynie obrazują znalezione w Grabinach monety. Zdjęcia monet z Grabin nie są dostępne.
W poszukiwaniu tych monet udałam się do Uniwersyteckiej Składnicy Materiałów Archeologicznych w Rzeszowie. tam poinformowano mnie, że według danych archiwalnych znajdowały się one w prywatnej kolekcji a w 1935r. zostały odkupione przez Muzeum Archeologiczne w Krakowie.
Zwróciłam się więc do Muzeum Archeologicznego z zapytaniem o monety znalezione w Grabinach. Okazało się, że monety te są przechowywane w zbiorach Muzeum. Zostały przyjęte wraz z całą kolekcją Romana Szkaradka przed II wojną światową i obecnie przechowywane są w Dziale Zbiorów Dawnych. Zostały jednak błędnie oznaczone przez kolekcjonera, a zatem i w inwentarzach MAK zapisane są one jako pochodzące z "Grabowej koło Pilzna".
Jestem w kontakcie głównym inwentaryzatorem Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Postaram się doprowadzić do właściwego zapisu i skatalogowania tych monet.
Aneta Kuta